- GM for FILOSOFI
- Sep 19, 2022
- 6 min read
Updated: Oct 17, 2022
H Mάνη είναι ένας τόπος κατά κύριο λόγο άγονος και πετρώδης και μοιάζει έρημος και απομακρυσμένος. Όμως σε κάθε στροφή του δρόμου, σε κάθε πλαγιά και κολπάκι κρύβει θησαυρούς που εσείς μπορείτε εύκολα πια να ανακαλύψετε εάν έχετε αγάπη και πάθος για τις κρυμμένες ομορφιές.
Εάν μπείτε στη Μεσσηνία από την Καλαμάτα, το οποίο είναι και σοφό λόγω του φανταστικού νέου οδικού δικτύου, θα πρέπει να σταματήσετε οπωσδήποτε στο μπακάλικο ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ για να πάρετε το παραδοσιακό γιαούρτι και άλλα Μανιάτικα εδέσματα και να τα απολαύσετε στο μπαλκόνι σας, ό,που μείνετε τελικά. Έτσι θα πάρετε την 1η γεύση από Μεσσηνία και ο ουρανίσκος σας θα αρχίσει να διεγείρεται ενώ σε λίγο θα αρχίσουν να ξυπνάνε όλες οι αισθήσεις με όσα σας επιφυλάσσει η Μάνη.
Εάν σας έχει βρει το βράδυ όταν θα ξεχυθείτε στο Μεσσηνιακό κόλπο και έτσι σκασμένοι και πεινασμένοι θέλετε κάπου να ξαποστάσετε, αφεθείτε στη ζεστή αγκαλιά του εστιατορίου-ψητοπωλείου Αλοίμονος όπου τα γυναικεία του χέρια θα σας φροντίσουν με αυθεντική και αληθινή γεύση πατάτας, τομάτα με γεύση τομάτας, μαγειρευτά όπως της μαμάς σας, καλοψημένα και γευστικά ψητά, φανταστικό χύμα κρασί και όταν έρθει ο λογαριασμός θα τρίβετε τα μάτια σας και θα θέλετε να παραγγείλετε και άλλα (σημ.: ανοίγει μόνο βραδινές ώρες).
Εάν συνεχίσετε το δρόμο σας προς την Έξω Μάνη μπαίνετε δεξιά όταν δείτε την ταμπέλα προς Κιτριές, περίπου 30 λεπτά από την Καλαμάτα και ο δρόμος θα κατηφορίσει σε ένα ‘ψεύτικο λιμανάκι’ όπου ο χρόνος μοιάζει να κυλάει αργά και η θεωρεία της σχετικότητας να εφαρμόζεται με γυμνό μάτι όταν όλα κινούνται αλλά μοιάζουν ακίνητα, τα πράσινα νερά, οι άνθρωποι, η γύρω πυκνή βλάστηση. Βρίσκετε μία θέση για το αυτοκίνητο γιατί δεν υπάρχουν πολλές και κάνετε μία βουτιά στα διάφανα νερά. Όπως είστε με το μαγιώ και ενώ δεν θέλετε να βγείτε από τη θάλασσα, θέλετε όμως επίμονα να πιάσετε ένα τραπεζάκι σε ένα από τα 2 εστιατόρια που ‘ακουμπάνε’ στο κύμα και να πιείτε δροσερό ροζέ κρασί με θαλασσομεζέδες. Η αριστερή ταβέρνα όπως βλέπουμε τη θάλασσα προσφέρει και κρεατομεζέδες.
Και εάν ανυπομονείτε να φτάσετε στην ξακουστή Καρδαμύλη δεν έχετε παρά να συνεχίσετε για άλλα 30 λεπτά παράλληλα με την ακτογραμμή κόβοντας δρόμο μέσα από τους άγριους και πετρώδεις ελαιώνες. Τόση πέτρα που έριξε ο Θεός σε ετούτο το κομμάτι γης!
Στην Καρδαμύλη είναι πολλοί οι θησαυροί και τα σημεία για φαγητό και κολύμπι.
Είναι ένα χωριό που εκτείνεται σχεδόν παράλληλα με τον δρόμο, δεν έχει μεγάλο βάθος ενώ είναι σχετικά νεόκτιστο καθώς η παλαιά πόλη και η ακόμα πιο παλιά σκαρφαλώνει προς τα βουνά εκεί που γίνεται απροσπέλαστη από πειρατές και κάθε είδους εχθρούς. Τα σπίτια της είναι φτιαγμένα από χρυσές πέτρες και μοιάζουν με μικρά καστράκια αλλά πιο ‘εξωστρεφή’ σε σχέση με τους πολεμοχαρείς Μανιάτικους πύργους ενώ έχουν πετρόχτιστα μπαλκόνια και όμορφες στέγες. Καθήστε άφοβα και κολυμπήστε όπου σας αρέσει καθώς έχει παντού καλό φαγητό και παντού κρυστάλλινα καθαρά νερά.
Αγαπημένη μας η ταβέρνα του Ψαρά ή και γνωστή ως ταβέρνα της Βούλας κάτω από την κεντρική πλατεία, μπροστά στο κύμα, με απίθανη θέα και νόστιμα τίμια πιάτα, μαγειρευτά, θαλασσινά και μανιάτικο γεμιστό λαλάγκι με τυρί.
Θα σας πω και για το πέτρινο κρυφό μονοπάτι, παράλληλο με τον κεντρικό δρόμο προς τα βόρεια του χωριού, πίσω από την πρώτη σειρά σπιτιών και καταστημάτων που εάν το περπατήσετε θα περάσετε μέσα από αυλές, κάτω από σκιές δέντρων και προστατευμένοι από τον καυτό ήλιο θα οδηγηθείτε στην παλιά πόλη και τελικά στον Πύργου του Τρουπάκη Μούρτζινου, απόγονου των Παλαιολόγων του Βυζαντίου.
Από αυτόν τον Πύργο πέρασαν μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην έναρξη της Επανάστασης του 1821.
Εκεί θα δείτε τη δομή της μικρής κοινωνίας που αποτελούσε κάθε οικογένεια που κατοικούσε έναν Πύργο και όλα όσα αυτός περιλάμβανε.
Αμέσως μόλις περάσετε την Καρδαμύλη κάντε μία στάση στην εύκολα προσβάσιμη παραλία βοτσαλιά Πόρτο Καλαμίτσι όπου θα κολυμπήσετε σε κρυστάλλινα νερά με αμμουδερό βυθό. Ευτυχώς δεν είναι οργανωμένη και ο ήλιος καίει άρα φροντίστε να έχετε ομπρέλα. Εκεί επάνω στα βράχια δεσπόζει η κατοικία του γνωστού περιηγητή συγγραφέα PatricLeighFermor πού έφτιαξε με τη γυναίκα του Joan και έζησε εκεί έως το 2011. Μετά το θάνατό του ανέλαβε το Ίδρυμα Μπενάκη να το μετατρέψει σε ένα χώρο ανοιχτό για το κοινό και τους ανθρώπους της διανόησης αλλά και σε κατοικία προς ενοικίαση για highbudget διακοπές με υψηλές παροχές υπηρεσιών. Φροντίστε να έχετε κλείσει online θέση για περιήγηση εάν θελήσετε να την επισκεφθείτε ενώ για το καλοκαίρι 2022 είναι ανοιχτή στο κοινό μόνο κάθε Δευτέρα στις 11.00.
Η κατοικία έχει φιλοξενήσει ανθρώπους της διανόησης, εκδηλώσεις αλλά και τα γυρίσματα της ταινίας ‘Πριν τα μεσάνυχτα’. Κάντε μία βόλτα στον ελαιώνα πίσω από το σπίτι, μέσω του μονοπατιού που περνάει μπροστά από την είσοδό της για να εισπνεύσετε τις μυρωδιές της φύσης και του καλοκαιριού και να δείτε ένα μικρό πανέμορφο εκκλησάκι που υπάρχει επάνω στο μονοπάτι.
Φεύγοντας από το Πόρτο Καλαμίτσι σας περιμένει η παραλία του Φονέα που περιβάλλεται από ψηλά βράχια, έχει μεγάλα βότσαλα, κρυστάλλινα νερά και είναι πολύ δημοφιλής με πολύ κόσμο πάντα. Θα καταλάβετε ότι φτάσατε από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα που είναι επάνω στη στροφή του δρόμου. Στις επόμενες στροφές στο δεξί σας χέρι προς τη θάλασσα υπάρχει το μαγικό σπήλαιο Βατσινίδη με εσωτερική λίμνη και γαλάζια νερά που όμως είναι δύσκολο να το εντοπίσετε γιατί δεν έχει ταμπέλα και η είσοδος έχει κλείσει από τα αγκάθια και τα ξερόχορτα. Εάν τα καταφέρετε να είστε προσεκτικοί γιατί η δίοδος προς το νερό είναι κατηφορική και γλιστράει πολύ το έδαφος.
Η επόμενη στάση μας είναι το απόγευμα στην περίφημη παραλία της Καλόγριας την ώρα που αποχωρεί ο περισσότερος κόσμος και μπορείς να βρεις εύκολα ξαπλώστρα να ακουμπήσεις το κορμί σου ή να νοικιάσεις ένα θαλάσσιο ποδήλατο για μία βόλτα στα ανοιχτά την ώρα του δειλινού. Αυτό θα σου δώσει την ευκαιρία να δεις τη στεριά μέσα από τη θάλασσα και να θαυμάσεις το άγριο ανάγλυφο της Μάνης.
Το όνομα της παραλίας δόθηκε από την ιστορία μίας καλόγριας η οποία πνίγηκε εκεί από την ντροπή της αφού όπως λέγεται έγινε αντιληπτή και αποπλανήθηκε από έναν πρίγκηπα που εμφανίστηκε ξαφνικά ενώ πλενόταν στην πηγή που αναβλύζει μέσα από τη θάλασσα και μέσα από αυτά τα βραχάκια στη δυτική άκρη της παραλίας. Το ίδιο γλυκό νερό αναβλύζει σε όλο το βυθό της παραλίας της Καλογριάς και οι δίνες γίνονται εύκολα αντιληπτές κατά το κολύμπι ενώ στα σημεία αυτά το νερό είναι ιδιαίτερα κρύο.
Φυσικά εκτός από την άμμο που έριξε ο Θεός σε αυτήν την παραλία, λες με τσουβάλια, έχει μείνει και στην Ιστορία γιατί εκεί έζησε για 2 χρόνια ο περίφημος Κρητικός συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Εκεί εμπνεύστηκε, από τις εμπειρίες και τα πρόσωπα που συναναστράφηκε, την ιστορία του βιβλίου του σχετικά με τη ζωή του φανταστικού ήρωα Αλέξη Ζορμπά.
Κατοίκησε εκεί το 1917 σε ένα από αυτά τα σπιτάκια επάνω στα βράχια κα ι έζησε λιτά και μοναχικά αλλά και σε συναστροφή με τον αληθινό χαρακτήρα Γιώργη Ζορμπά που είχε φέρει μαζί του από τη Βόρεια Ελλάδα μετά από τη γνωριμία τους στο Άγιο Όρος όπου βρίσκονταν και οι δύο για επαγγελματικούς λόγους. Από αυτό τον εκρηκτικό φίλο και συνεργάτη ''ανακατεύοντας αλήθειες και φαντασίες'' εμπνέεται τον ήρωα του βιβλίου του.
Εκεί φιλοξένησε μεγάλους καλλιτέχνες και ανθρώπους της διανόησης όπως την ηθοποιό Μαρίκα Κοτοπούλη, την Κυβέλη και τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό. Εκείνοι μαγεμένοι από την τοποθεσία έζησαν για λίγο μαζί του παραδομένοι μέσα στη φύση ενώ κοιμόντουσαν έξω και απάγγελαν ποιήματα επάνω στα βράχια μη μπορώντας να χορτάσουν τις φυσικές ομορφιές της Μάνης.
Φυσικά όλα αυτά φαίνονταν πρωτόγνωρα για τους ντόπιους κατοίκους. Μετά από την αποχώρησή του ο συγγραφέας και έπειτα από 24 χρόνια έγραψε το βιβλίο ‘Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά’ ενώ ο αληθινός Γιώργης Ζορμπάς παρέμεινε στη Μάνη με την οικογένειά του αρκετό καιρό ακόμα καταλήγοντας στα Σκόπια όπου και πέθανε μετά από μία ‘πολυκύμαντη και γεμάτη ζωή’.
Πηγή: Βιβλίο Νίκος Καζαντζάκης και Γιώργης Ζορμπάς, ‘Η Στούπα θυμάται…’ της Κατερίνας Εξαρχουλέα-Γεωργιλέα, συγγενή της οικογενείας που φιλοξένησε τον Καζαντζάκη στην Καλογριά. Διατίθεται στο βιβλιοπωλείο/εκδοτικό οίκο: H Aδούλωτη Μάνη, στην Αρεόπολη
Την παραλία Καλογριά επισκέφθηκε και ο Μίκης Θεοδωράκης το 1998 σε μία συναυλία που έδωσε αφιερωμένη στα θρυλικά πρόσωπα του Καζαντζάκη και του Ζορμπά.
Μείνετε στην Καλογριά μέχρι να δύσει ο ήλιος και απολαύστε ένα φανταστικό ηλιοβασίλεμα παρέα με όλες αυτές τις φανταστικές ιστορίες και νεραϊδίσιες φιγούρες.
Μετά από τη Στούπα ανηφορίστε τον στριφογυριστό δρόμο και κάνετε υπομονή εάν η πείνα σας έχει κυριεύσει για να την ικανοποιήσετε σε μία καταπληκτική ταβέρνα που υπάρχει στο χωριό Θαλάμες. Είναι η ταβέρνα ο Πλάτανος, η οποία βρίσκεται επάνω στο δρόμο και σε ένα άνοιγμα σαν πλατεία με τεράστιους πλατάνους και μουριές η οποία είναι διακοσμημένη σαν λαογραφικό μουσείο καθώς ο ιδιοκτήτης αγαπάει πολύ την παράδοση και τα παλαιά αντικείμενα.
Όμως αυτό που την κάνει κυρίως να ξεχωρίζει είναι οι άνθρωποι και η κουζίνα της. Όλα τα τοπικά εδέσματα μαγειρεμένα με προσοχή, φροντίδα και αγάπη ενίοτε και γκουρμέ διάθεση. Όταν σερβίρεται ψητό ταλαγάνι με σως από φραγκόσυκο εγώ αυτό το λέω gourmet. Ενώ η ομελέτα με σπαράγγια μπορεί να είναι διαδεδομένη κάποιους μήνες στη Μάνη αλλά για εμάς τους Αθηναίους τα σπαράγγια είναι μία τροφή εξεζητημένη. Αυτές τις γεύσεις ψάχνουμε.
Εδώ τελειώνει το πρώτο μέρος του άρθρου του FILOSOFI και θα ακολουθήσει και μέρος 2ο σχετικά με τη Μέσα Μάνη.
Ελπίζω να σας φέρει σύντομα ο δρόμος σας στα απίθανα αυτά μέρη είτε είναι καλοκαίρι είτε έρθει το φθινόπωρο, είτε είναι Χειμώνας και φυσικά το Πάσχα. Εις το επανειδείν!
